Efekt motyla: Fahrenheit 451.

Zagadnienia. Timeline:

00:28    Znaczenie wielkich opowieści w historii cywilizacji

01:10    Wielkie opowieści na przestrzeni wieków

01:48    Nazwiska wielkich pisarzy

02:40     Ray Bradbury i 451 stopni Fahrenheita

03:40     Funkcje literatury

04:20     10 najważniejszych książek w historii wg bydgoskich uczniów

10:10     Literacki efekt motyla.

Propozycje tematów do dyskusji na lekcji

1. Czego mogą nas nauczyć wielkie opowieści?
2. Czy grozi nam scenariusz z „451 stopni Fahrenheita”?
3. Czy słowo nadal tkwi u podstaw wszelkich opowieści? A może miejsce słowa zajął już w naszych czasach obraz?
4. Media – czy przejęły dziś rolę dawnych wielkich opowieści?
5. Czy współczesna literatura nadal jest w stanie wyznaczać trendy?

Podstawa programowa i kompetencje kluczowe

Zadania domowe lub zadania na całą lekcję

1. Obraz vs Słowo

Na przestrzeni tysięcy lat naszą cywilizację budowały głównie słowa. To one były fundamentem eposów, idei, edyktów, przekazów ustnych czy modlitw. W XXI wieku sytuacja uległa znaczącej zmianie. Coraz częściej do głosu zaczął dochodzić obraz. Pojawiło się hasło, że jeden obraz wart jest tysiąca słów. Młodzież straciła zainteresowanie słowem na rzecz szybko zmieniających się obrazów: filmów, teledysków, seriali, mediów społecznościowych, memów, streamów ze świata gier, pranków, videoblogów, portali internetowych. Youtube, facebook i instagram zmieniły rzeczywistość. Teksty, by w ogóle zyskać atrakcyjność musiały zostać maksymalnie skrócone i uproszczone, a literatura stała się rozrywką wręcz ekskluzywną.

My jednak przekornie wciąż uważamy, że podstawą kształtowania myśli, trendów i idei jest słowo. Weźcie na tapet wszystkie hasła, które przed chwilą zostały wymienione (film, serial, teledysk, media społecznościowe, memy, streamy, pranki, videoblogi, portale) i zastanówcie się, które z nich wciąż opierają się na słowie i bez tekstu tracą znacząco na swej jakości, a które opierają się głównie na obrazie i to on decyduje o ich treści. Potraktujcie to zadanie na sportowo; przyznajcie punkt obrazowi lub słowu (lub ex aequo) w każdej kategorii. Co wygrywa?

Skonfrontuje wyniki na forum klasy.

2. Współczesna opowieść

Na języku polskim uczymy się o wielkich dziełach literackich, które ukształtowały nasz dorobek kulturowy. Nasz cywilizacyjny gmach opiera się w dużej mierze na wielkich opowieściach: mitach, eposach, przypowieściach religijnych, powieściach, poematach, dramatach. Dziś króluje zupełnie inny typ opowieści: seriale, gry komputerowe, teksty piosenek, publikacje w mediach społecznościowych itp.

Stwórzcie ranking Top Ten, Waszym zdaniem, najważniejszych opowieści XXI wieku. Możecie zawrzeć w nim książki, ale mogą się tam znaleźć dowolne teksty, które dla Was były ważne, również teksty kabaretów, pranków, filmików na youtube itp.

Policzcie w klasie, ile łącznie, we wszystkich rankingach, jest książek, a ile innych mediów. Którego medium jest najwięcej? Które dziś jest najbardziej opiniotwórcze? W jakim stopniu opiera się na tekście, a w jakim na obrazie?

Wyniki plebiscytu na 10 najważniejszych książek w historii (8 szkół):

1. Biblia

2. Mały Książę (Antoine de Saint-Exupery)

3. Pan Tadeusz (Adam Mickiewicz)

4. Kamienie na szaniec (Aleksander Kamiński)

5. Harry Potter (J.K. Rowling)

6. Hobbit (J. R. R. Tolkien)

7. Mitologia (Jan Parandowski)

8. O obrotach ciał niebieskich (Mikołaj Kopernik)

9. Mistrz i Małgorzata (Michaił Bułhakow)

10. Zbrodnia i kara (Fiodor Dostojewski)