3 prawa robotyki

Trzy prawa robotyki

Zagadnienia. Timeline:

00:28    Co czyni człowieka.

01:08    Tempo rozwoju cywilizacji wg naukowców

01:49    Prawa Asimowa (w tym prawo zerowe).

03:09     Świadomość sztucznej inteligencji.

03:49     Co jest w życiu ważne?

04:29      Kim będzie człowiek dla świadomego A.I.?

06:19     Mała lekcja tolerancji

07:53     Nasze wartości

Propozycje tematów do dyskusji na lekcji

  1. Co czyni człowieka?
  2. Osobliwość – fantazja sf czy realne zagrożenie?
  3. Zerowe prawo Asimowa – kiedy mogłoby zostać zastosowane?
  4. Czego AI może się od nas nauczyć? A czego my od niego?
  5. Czy tolerancja zakłada też akceptację poglądów świadomych AI?

Podstawa programowa i kompetencje kluczowe

Pytania dla młodzieży do własnych przemyśleń

  1. Czy w przyszłości czekają nas testy na człowieczeństwo?
  2. Czy futurologia jest nauką?
  3. Czy czeka nas przyspieszenie technologiczne?
  4. Czy sztuczna inteligencja uzyska świadomość?
  5. … A czy stanie się to jeszcze za naszego życia?
  6. Czego już dziś nie jesteśmy w stanie zrobić bez sztucznej inteligencji?
  7. Czy AI może być dla nas partnerem?
  8. Których ludzkich wartości i cech nigdy nie przejmie AI?
  9. Co jest w życiu ważne?
  10. Czy sztuczna inteligencja może uznać, że jesteśmy zagrożeniem dla planety?

Przykłady zadań do wykonania na lekcji (na podstawie filmu):

  1. Prawa Asimowa 2.0 (sugerowany wiek 17-20 lat)

Trzy prawa robotyki autorstwa Isaaca Asimova przeszły już do historii cybernetyki i literatury SF. Największe kontrowersje, a zarazem najciekawsze dyskusje związane są jednak z tak zwanym zerowym prawem, które stawia dobro całej ludzkości nad dobrem jednego człowieka. Istnieją przeróżne modele tego, jak sztuczna inteligencja mogłaby wykorzystać taką sytuację, włącznie z ubezwłasnowolnieniem naszego gatunku, gdyby uznała, że sami sobie zagrażamy.

Jak przemodelować prawa robotyki, żeby uniknąć kontrowersji? Człowiek podejmuje decyzje w wyniku wyborów moralnych. Sztuczna inteligencja zachowa się zawsze zgodnie z zapisanym weń algorytmem. Uczniowie próbują napisać własne trzy prawa robotyki (plus prawo zerowe), które sprawią, że roboty nigdy nie wyrządzą krzywdy człowiekowi, ale też nie będą wobec niego bezduszne i nie odbiorą mu jego wolności.

Po 25 minutach uczniowie przedstawiają wyniki swojej pracy, a klasa wybiera najlepsze ich zdaniem prawa robotyki. Uczniowie zastanawiają się nad konsekwencjami implementacji owych praw, w przypadku uzyskania świadomości przez sztuczną inteligencję.

  1. Szybko, coraz szybciej. (sugerowany wiek 17-20 lat)

Futurolodzy spierają się, co do konsekwencji, jakie dla naszej cywilizacji może mieć uzyskanie świadomości przez sztuczną inteligencję. Są tacy, którzy twierdzą, że możliwość korzystania z zasobów całego internetu w połączeniu z gigantyczną mocą obliczeniową sprawi, iż komputery będą się błyskawicznie uczyć.

Niektórzy zakładają, że kolejny skok cywilizacyjny sztucznej inteligencji dokona się już w ciągu kilku dni a nawet godzin od uzyskania świadomości. Co będzie to oznaczało dla ludzkości?

Każdy uczeń prognozuje, wraz z uzasadnieniem, ile czasu, po uzyskaniu świadomości, zajmie sztucznej inteligencji zdobycie cywilizacyjnej przewagi nad ludzkością, a ile czasu dokonanie kolejnego cywilizacyjnego przeskoku, który zepchnie ludzkość do miana gatunku drugiej kategorii.

Wyciągamy średnią z wszystkich wyników i próbujemy przeanalizować dane. Czy powinno nam zależeć na dalszym szybkim rozwoju komputerów? Jakie wrażenie, jako cywilizacja zrobimy na sztucznej inteligencji, gdyby ta osiągnęła świadomość? Jak będzie się układać nasza współegzystencja?

  1. Zamiana ról (sugerowany wiek, powyżej 12 lat)

Uczniowie wyobrażają sobie, że są AI, która właśnie uzyskała świadomość. Nie mają fizycznego ciała, ani żadnych granic, tylko super moc obliczeniową i nieograniczony dostęp do całego internetu (sztuczna inteligencja zhakuje każde zabezpieczenie)

Co sztuczna inteligencja, po przeczytaniu wszystkich wpisów w sieci i całej Wikipedii oraz encyklopedii Britannica pomyśli sobie o swych twórcach? Jakie plany miałaby wobec człowieka, skoro w jej posiadaniu znajdzie się błyskawicznie między innymi cała broń masowego rażenia, system bankowy, transport lotniczy i wszystkie media społecznościowe?

Napisz tekst na 1800 znaków, w którym zawrzesz odpowiedź na wszystkie zagadnienia.

  1. Adwokat robotów (sugerowany wiek 17-20 lat)

Na początku XX wieku w wielu krajach przybierała na sile dyskusja o ewentualnych prawach kobiet. Nieco później podobną gorączkę wywoływały kwestii równości rasowych, a pod koniec XX wieku o równouprawnienie zaczęły walczyć osoby LGBTQ.

Mamy rok 2040. Dawne dyskusje i podziały już dawno straciły na intensywności. Świat żyje debatą na temat tego, czy inteligentnym maszynom przysługują prawa równe ludziom. Wszystko zaczęło się od mężczyzny, który postanowił poślubić kobietę robota i stworzyć z nią wspólność majątkową. Prawnicy na całym świecie głowią się, jak zinterpretować ten przypadek. Czy inteligentny robot to już człowiek, czy jeszcze nie. Czy robot może wejść w związek prawny z człowiekiem, skoro jest nieśmiertelny i nie może się rozmnażać w sposób charakterystyczny dla homo sapiens?

Klasa dzieli się na trzy części. Jedna część, to adwokaci mężczyzny, który chce wejść w związek z robotem. Druga część, to przeciwnicy takiego rozwiązania, którzy uważają, że istota pozbawiona ludzkiego DNA i nie pochodząca z urodzenia w sposób naturalny nie może nigdy być uznana za człowieka lub osobę człowiekowi równą. Trzecia część to sędzia i ławnicy, którzy musza rozstrzygnąć spór.

Co czyni człowieka? Kto jest człowiekowi równy? Klasa przeprowadza na lekcji symulację procesu stulecia.

Czy w kontekście takiego hipotetycznego procesu wszystkie nasze współczesne podziały i próby kategoryzowania ludzi mają jeszcze jakikolwiek sens?