MOST. Odc. 3 – Różnorodność Religijna: czas trwania filmu 19:10 min.
Zagadnienia. Timeline:
00:34 Religia – geneza i wyjaśnienie pojęcia.
01:32 Początki wiary w jednego Boga.
02:02 Statystyki religii i religijności.
02:57 Na polach Elizejskich: Konfucjusz dyskutuje z Baruchem Spinozą.
07:03 Ekumenizm – wyjaśnienie pojęcia.
07:41 Spotkanie światowych religii w Asyżu w 1986 r.
08:46 Atak na World Trade Center
09:26 Światowe wojny religijne
09:57 ISIS – krótka historia zbrodniczej organizacji.
10:49 Wyniki badań naukowych na temat praktyk religijnych
11:27 Przypowieść o równych i równiejszych w dostępie do Boga
12:57 Ważne książki: Świat Zofii, Podróż Teo oraz Mistrz i Małgorzata.
13:52 Wiara jako osobista przestrzeń każdego człowieka
15:03 Wybrane różnice pomiędzy niektórymi religiami i kulturami.
16:43 Top 10 Oldies – anglojęzyczne utwory z duchowym wymiarem w tle.
18:11 Polskie piosenki nawiązujące w tekstach do Boga.
Propozycje tematów do dyskusji na lekcji:
- Czy konfliktów na tle religijnym da się uniknąć?
- Główne różnice i podobieństwa między największymi religiami na świecie.
- Czy wiedza o różnych religiach może być nam przydatna w życiu?
- Ruch ekumeniczny – szansa na pokój czy puste słowa?
- Duchowość w literaturze, muzyce i filmie.
Pytania dla młodzieży do własnych przemyśleń:
- Czy ludzie zawsze wierzyli w siłę wyższą?
- Dlaczego nie powinniśmy nikogo „nawracać” na siłę?
- Skąd bierze się popularność fanatyków religijnych w dzisiejszych czasach?
- W którym miejscu istnieje granica tolerancji religijnej?
- Czego symbolem może być dla nas World Trade Center dwie dekady po ataku?
- Czy Konfucjusz i Spinoza podczas spotkania potrafiliby się porozumieć?
- Czy ktokolwiek ma prawo uważać się za osobę bliższą Bogu?
- Czy w XXI wieku w naszej części świata grożą nam wojny religijne?
- Czy można segregować ludzi ze względu na wyznawaną religię?
- Czy postęp świata dokonał się tylko dzięki ludziom wierzącym w siłę wyższą?
Przykłady zadań do wykonania na lekcji (na podstawie filmu):
- Śladem Teo. (sugerowany wiek 12-18 lat)
W książce Podróż Teo Catherine Clement młody chłopak cierpiący na tajemniczą chorobę poznaje przedstawicieli różnych religii świata, którzy chcą mu przekazać najważniejsze ich treści. Spróbujmy przebyć jego podróż podczas lekcji. Dzielimy klasę na 5 zespołów. Każdy ma za zadanie przygotować wcześniej materiały na temat jednej z mało znanych w naszym kręgu kulturowym religii.
– Wskazanymi religiami mogą być np. islam, judaizm, buddyzm, hinduizm i prawosławie.
– Zadaniem każdego zespołu będzie przygotowanie 3-5 najważniejszych założeń danych religii, które mogłyby naszym zdaniem zmienić świat na lepsze. Nie koncentrujemy się w ogóle na „negatywach”.
– Zapisujemy na tablicy (może być wirtualna) na samym środku hasło „nasz krąg cywilizacyjny”, przez które rozumiemy tak zwaną kulturę zachodu z chrześcijaństwem, jako religią dominującą. Dookoła wypisujemy wszystkie założenia innych wyznań i religii przygotowane przez zespoły uczniów.
– Przy pomocy nauczyciela próbujemy narysować jak najwięcej mostów, łączących idee znane z naszego kręgu kulturowego z wypisanymi założeniami. Za każdym razem musimy uzasadnić jaki most istnieje między połączonymi punktami (co je łączy).
– Można też łączyć założenia pomiędzy sobą, o ile pochodzą z różnych religii.
– Staramy się odpowiedzieć na pytania: Które z założeń mają najmniej mostów? Które z założeń wydają się nam szczególnie wartościowe? Czy to te, które mają najwięcej mostów, czy najmniej? Dlaczego? Czy różnice między poszczególnymi religiami są zasadnicze czy też niewielkie, szczegółowe? Czy to co nas łączy, to kwestie bardzo istotne czy wręcz przeciwnie?
– Nauczyciel prezentuje teraz wybrane hasła z manifestów humanistycznych z filmu 18-tka w Bydgoszczy( https://otwarta.bydgoszcz.pl/osiemnastka-w-bydgoszczy/) , przypominając, że są to tezy ogólne dla całej ludzkości, bez względu na wyznawaną wiarę i reprezentowaną kulturę
– Czy dostrzegamy podobieństwo między mostami na naszej tablicy a hasłami, które usłyszeliśmy? Jaki z tego wniosek? Czy pewne idee nie są nam intuicyjnie bliskie bez względu na to w co wierzymy i czy w ogóle w coś wierzymy?
– Czy warto być humanistą w dzisiejszych czasach?
- Ośmiu mędrców. (sugerowany wiek 14-20 lat)
Konfucjusza od Spinozy wiele różni. Jeden był humanitarystą, a drugi panteistą. Poznajmy jak najwięcej postaw i światopoglądów, które można przyjąć w życiu
– Kim są i czym różnią się: panteiści, politeiści, agnostycy, ateiści, teiści, deiści, panenteiści i humaniści. Który z tych światopoglądów nie wyklucza żadnego z pozostałych?
Wybierzmy ośmiu uczniów, z których każdy przyjmie losowo jeden z wybranych światopoglądów i stanie się „mędrcem”.
– Przedstawiamy dany temat, na który każdy z ośmiu „mędrców” musi wypowiedzieć jedno zdanie tożsame z jego postawą życiową.
– Propozycje tematów: Dlaczego pory roku następują po sobie? Co sprawia, że planety krążą wokół Słońca? O czym myślisz podziwiając piękny kwiat? Do której z postaw jest Wam najbliżej ?
– Czy można dyskutować z danym światopoglądem? Czy to możliwe, że zarówno ja, jak i mój dyskutant, który ma zupełnie inny pogląd na świat, oboje mamy rację? Czy to, co nas dzieli, może być przeszkodą w naszych wzajemnych relacjach?
– Czy osoba o odmiennym niż mój światopoglądzie może zostać moim przyjacielem? Co o tym decyduje?
- Piękny jest ten świat. (sugerowany wiek 12-18 lat)
7 cudów świata starożytnego, choć reprezentowało różne epoki, style i kultury, w dużej mierze znajdowało się w okolicy basenu Morza Śródziemnego. 7 nowych cudów świata, które ogłoszono 7.7.2007 roku, pochodziło już z rożnych miejsc na kuli ziemskiej. Każde można też było przypisać nie tylko innej kulturze, ale nawet innej wierze.
– Obejrzyjmy zdjęcia owych 7 nowych cudów świata (Wielki Mur Chiński, Petra, Statua Chrystusa w Rio de Janeiro, Koloseum, Chitchen Itza, Tadż Mahal, Machu Picchu).
– Dzielimy klasę na grupy. Każda próbuje, na podstawie źródeł internetowych odnaleźć informację, w co wierzyli i jaką religię reprezentowali budowniczowie owych konstrukcji (kolejno: mitologia chińska (z elementami Tian i konfucjanizmu), islam, katolicyzm, mitologia rzymska, mitologia Majów, Boska Wiara (z islamem jako elementem dominującym) oraz mitologia inkaska
– Oglądamy kolejne zdjęcia, przedstawiające inne słynne budowle reprezentujące inne kultury: Akropol, Amritsar, Angkor Wat, Moai, Kiyomizu- Dera, Cerkiew Wasyla Błogosławionego w Moskwie, Piramidy w Gizie, Stonehenge, Ściana Płaczu
– Uczniowie w grupach, na podstawie źródeł internetowych próbują połączyć te obiekty z religiami dominującymi na terenie ich powstania w ówczesnych czasach (mitologia grecka, sikhizm, hinduizm/buddyzm, mitologia polinezyjska, szintoizm, prawosławie, mitologia egipska, mitologia celtycka, judaizm). Grupa, która uzyskała w obu zadaniach najwięcej dobrych odpowiedzi łącznie zdobywa nagrody.
– Załóżmy, że na świecie istnieje i istniała tylko jedna religia. Czy w takiej sytuacji mielibyśmy na świecie tak wiele pięknych budowli? A może za piękno tego świata odpowiada właśnie różnorodność?
– Które budowle w niczym nie przypominają budowli znanych z naszego kraju, a które są podobne do tych obserwowanych w Polsce. Które są najpiękniejsze?
– Co bardziej wzbogaca świat. Dominacja jednej kultury czy różnorodność? Czy piękno różnorodności tego świata tym bardziej nie powinno motywować nas do kultywowania własnych tradycji i promocji piękna ukrytego m.in. w naszym mieście i kraju, tak aby przedstawiciele innych kultur mogli czuć się wzbogaceni odwiedzając naszą (również małą) ojczyznę?
Propozycja konkursu: Szachdżahan, który wybudował Tadż Mahal pochodził z rządzącej Indiami w XVI i XVII wieku dynastii Wielkich Mogołów. Jej założyciel, Akbar, próbował stworzyć jedną religię: Boską Wiarę (Din – i Illahi), łączącą w sobie elementy islamu, hinduizmu, chrześcijaństwa, dżinizmu i zaratusztrianizmu. 300 lat później w Persji podobną próbę podjął Bahá’u’lláh, zakładając ruch bahaistyczny. Co łączy te dwie religie z obiektem widocznym na filmie za plecami dziewczyn pomiędzy minutą 15:03 a 16:40? Jak nazywa się ten obiekt i gdzie się znajduje? Czy potraficie dodać jeszcze inny element (obiekt, wydarzenie, idea), uzupełniający na zasadzie skojarzeń powyższy zestaw? Jednemu z nich poświęcamy sporo czasu w naszym nagraniu.
Szkoła Otwarta i Tolerancyjna 